Tăng huyết áp (THA) là một bệnh rất thường gặp và đang trở thành một vấn đề sức khoẻ trên toàn cầu do sự gia tăng tuổi thọ và tăng tần suất các yếu tố nguy cơ.
Tăng huyết áp ước tính là nguyên nhân gây tử vong 7,1 triệu người trẻ tuổi và chiếm 4,5% gánh nặng bệnh tật trên toàn cầu (64 triệu người sống trong tàn phế) ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân và là gánh nặng cho gia đình xã hội.
Điều trị THA làm giảm khoảng 40% nguy cơ đột quỵ và khoảng 15% nguy cơ nhồi máu cơ tim. Vậy để ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm của bệnh THA, mỗi người cần phải biết chính xác mình có bị THA hay không ? và nếu bị THA, thì cần phải theo dõi, điều trị hiệu quả.
Vậy làm thế nào để biết mình bị THA ?
Chỉ có một cách duy nhất, đơn giản và dễ thực hiện để biết có bị THA hay không là đo huyết áp (HA). Tất cả người lớn nên đo HA ít nhất 01 lần mỗi 06 tháng.
Với người có HA bình thường cao hoặc những người có con số HA cao bất kể lúc nào trước đó thì nên đo 01 tháng/ lần.
Nếu HA chỉ tăng nhẹ, chúng ta nên đo nhiều lần theo dõi trong nhiều tháng, vì có thể chúng sẽ giảm xuống đạt đến ngưỡng bình thường.
Nếu các bệnh nhân có HA tăng cao đáng kể, có biểu hiện tổn thương cơ quan đích do THA hoặc có bằng chứng nguy cơ tim mạch cao hoặc rất cao, nên đo HA lại sau thời gian ngắn, ví dụ sau vài tuần hoặc vài ngày.
Đặc điểm của HA là có sự biến thiên khá lớn trong ngày và giữa các ngày. Do đó, chẩn đoán THA phải dựa vào nhiều lần đo tại các thời điểm khác nhau.
Đo HA có thể được thực hiện bởi bác sĩ hoặc y tá tại phòng khám hoặc tại bệnh viện, hoặc bệnh nhân tự đo tại nhà hay được đo bằng HA lưu động 24 giờ (Holter huyết áp).
Holter huyết áp là gì ?
Holter huyết áp là máy theo dõi huyết áp lưu động (ABPM = ambulatory blood pressure monitoring). Là máy đo huyết áp tự động, theo dõi huyết áp liên tục 24 giờ trong điều kiện ngoại trú, ban ngày máy có thể đo mỗi 15-30 phút 1 lần và ban đêm mỗi 30 phút -1 giờ 1 lần, trong điều kiện bệnh nhân làm việc, ăn ngủ, sinh hoạt bình thường.
Máy gọn nhẹ có kích cỡ như 1 radio Walkman. Người bệnh có thể bỏ máy vào túi hoặc đeo bên hông trong khi đi lại hoặc làm công việc thường ngày của mình. Sau đó 24 giờ sẽ nạp vào máy vi tính và bác sĩ chuyên trách sẽ in ra 1 bảng kết quả đo và biểu đồ huyết áp dao động trong ngày.
Nhờ số lần đo khoảng hơn 70 lần/ ngày mà bác sĩ sẽ biết được chính xác hơn huyết áp của bệnh nhân và biết được thời điểm nào huyết áp lên cao hoặc có tụt huyết áp không để điều chỉnh thuốc hạ áp. Một số nghiên cứu cho rằng huyết áp ban đêm là một dấu hiệu có giá trị tiên lượng các nguy cơ tim mạch.
Holter huyết áp hiệu quả trong đánh giá tình trạng huyết áp khi điều trị là khá lớn và cho đến nay đây là biện pháp tốt nhất để đánh giá hiệu quả điều trị so với đo huyết áp tại phòng khám hoặc tự đo tại nhà.
Chỉ định Holter huyết áp
• Huyết áp dao động bất thường;
• Nghi ngờ “tăng huyết áp áo choàng trắng”;
• Cần thông tin để quyết định điều trị;
• Đánh giá tăng huyết áp ban đêm;
• Xác định hiệu quả của thuốc qua 24 giờ;
• Chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp thai kỳ;
• Đánh giá hạ huyết áp triệu chứng.
Tăng huyết áp áo choàng trắng là gì ?
Một số bệnh nhân HA thường xuyên tăng tại bệnh viện hoặc phòng khám bác sĩ trong khi HA hàng ngày hoặc theo dõi HA 24 giờ lại bình thường. Tình trạng này gọi là THA áo choàng trắng. Tỷ lệ hiện mắc của THA áo choàng trắng là 10 - 30%, chiếm một tỷ lệ không nhỏ trên đối tượng THA. Nghi ngờ THA áo choàng trắng khi HA đo tại phòng khám tăng hoặc kháng trị (tức là khi dùng liều thuốc hạ áp tối ưu mà HA không trở về bình thường mà vẫn còn cao) trong khi không có tổn thương cơ quan đích.
Quy trình đo Holter huyết áp
- Bệnh nhân tắm rửa sạch ở nhà, mặc áo rộng, ngắn tay, tốt nhất là áo có xẻ nút trước ngực.
- Bệnh nhân gửi lại CMND và được gắn Holter huyết áp.
- Bệnh nhân mang máy liên tục 24 giờ, không tự ý tháo máy.
- Bệnh nhân sinh hoạt bình thường nhưng tránh các hoạt động gắng sức và giữ cánh tay duỗi ra trong thời gian đo.
- Giữ máy sạch sẽ, không làm ướt máy, không làm va đập máy.
- Trong thời gian mang máy nếu có triệu chứng bất thường bệnh nhân ghi lại đầy đủ các triệu chứng này và thời gian chính xác lúc xảy ra triệu chứng, để báo cho bác sĩ phụ trách tháo máy.
- Phương pháp này hoàn toàn vô hại và không gây đau. Đôi khi bệnh nhân hơi khó chịu lúc máy bơm đo huyết áp.
- 24 giờ sau khi gắn máy, bệnh nhân trở lại phòng Holter để tháo máy, nhận lại CMND và hẹn nhận kết quả.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét